16 Nov Ένας απρόσκλητος καλεσμένος στο παιδικό πάρτυ: Καπιταλισμός

 Σκηνή ΝΟ1 – η φωτεινή πλευρά : 

Ένα εξάχρονο παιδάκι είναι καθ’ οδόν για το πάρτυ ενός μικρού φίλου του. Στο δρόμο, με τη ζήλεια του να πυροδοτεί, εντελώς φυσικά, ανάγκες και επιθυμίες, ρωτά: « Θα μας δώσει κι εμάς δώρα; ».  Οι γονείς εξηγούν ότι η γιορτή είναι του άλλου παιδιού, ότι αυτό είναι ο εορτάζων και ότι σημασία έχει να τον τιμήσουν και να περάσουν καλά. «Ε…Κάτι θα έχει και για εσάς, βέβαια » , συμπληρώνουν. Καθησυχασμένο το μικρό, σιωπά. Πλην όμως η σιωπή ήταν από αυτές  τις… ύποπτες σιωπές των μικρών παιδιών, από αυτές που προμηνύουν καταιγίδες.

Όντως, μετά από λίγο ακούγεται από το πίσω κάθισμα: « Όμως δεν είναι σωστό το παιδάκι που γιορτάζει να δίνει δώρα στα άλλα παιδάκια ….».

Έκπληκτοι ( και χαρούμενοι ταυτόχρονα ) οι γονείς ρωτούν: «Γιατί; !».

Το πιτσιρίκι: « Γιατί είναι η γιορτή του και άμα γιορτάζει θα πρέπει να κάνει ότι θέλει. Όχι να δίνει δώρα …».

Με τα δικά του λόγια ένα εξάχρονο είπε μια μεγάλη αλήθεια.

Η συνήθεια, των τελευταίων ετών ( του καταναλωτισμού, της επίδειξης και ενός επικίνδυνου εξισωτισμού ), να δίνονται δώρα στο τέλος ενός πάρτυ, είναι εντελώς αντιπαιδαγωγική. Μειώνει τη θέση του τιμώμενου παιδιού, το «εξισώνει» και το βάζει στη «μάζα» με τα άλλα παιδιά, τη στιγμή που η ημέρα αυτή είναι για να νιώσει ξεχωριστό.  Και, είναι, επίσης, μια αφορμή για τα υπόλοιπα παιδιά του πάρτυ  να μάθουν ότι κάποιες στιγμές πρέπει να κάνουν ένα βήμα πίσω από το ναρκισσισμό τους γιατί « είναι η σειρά του άλλου ». Να μάθουν ότι υπάρχει το «ξεχωριστό», το «ιερό», ότι χρειάζεται κάποια «τελετουργία» όπως έλεγε η αλεπού στο Μικρό Πρίγκηπα. Δεν είναι όλες οι στιγμές ίδιες. Κοινώς δεν είναι όλα ίσωμα και πολτός!

Το επιχείρημα είναι «για να μη ζηλέψουν τα υπόλοιπα ». ¨Όμως το αντίθετο πρέπει να συμβεί. Είναι μια καλή αφορμή για … να ζηλέψουν. Χωρίς αυτή τη διαφοροποίηση, χωρίς αυτή τη ζήλεια πως θα αρχίσει να αναγνωρίζει το παιδί τον έτερο; Πως θα υπάρξει «κενό» ούτως ώστε να γεννηθεί φαντασία, επιθυμία, σχέδια για την κατάκτησή της;  Αν όλες οι επιθυμίες εκπληρώνονται και μάλιστα προκαταβολικά ( δηλαδή όταν τα παιδάκια ξέρουν ότι «δεν θα ζηλέψουν » ), αν μπουκώνονται τα στόματα και οι ψυχές, πως θα δημιουργηθεί ένας ψυχισμός με όρια, σεβασμό, ικανότητα αναμονής, με δημιουργική φαντασία, γόνιμη επιθυμία και στιβαρότητα;  Γιατί να μη ζηλέψουν τα παιδιά και να πρέπει να «προστατευτούν » από τη ζήλεια; Ίσως για να μη δυσκολευτούν οι γονείς ;…. –

Οι γονείς χάρηκαν και συγχάρηκαν το μικρό τους. Μάλιστα, έτσι τους δόθηκε η ευκαιρία να του πουν ότι «όταν ήμασταν εμείς παιδιά δεν γινόταν αυτό ..». Φυσικά το μικρό εξεπλάγη: «Τι ; Δεν σας δίνανε δώρα; !!!», με την ίδια έκπληξη που νιώθουν όχι μόνο τα παιδιά αλλά και νέοι κάτω των 20-25 όταν ακούν ότι οι γονείς τους δε γεννηθήκαν με ένα κινητό στο δεξί και ένα λάπτοπ στο αριστερό χέρι !

Φαίνεται όμως ότι η εποχή μας έχει ενοχοποιήσει τους γονείς, οι οποίοι όταν διαπιστώνουν ότι το παιδί τους διαθέτει κοινή λογική και ένα αυθόρμητο πνεύμα δικαιοσύνης !, και  αναρωτιούνται μήπως κάτι δεν πάει καλά. Έτσι συνέβη και με αυτούς τους γνωστούς, που, μετά τις χαιρετούρες με τους εορτάζοντες, έσπευσαν να με ρωτήσουν εάν « όλο αυτό ήταν νορμάλ »!

Η συζήτηση, στη συνέχεια, ελάφρυνε με αστεία περί του ότι « η αλήθεια βγαίνει από το στόμα των παιδιών » και ότι « τα παιδιά έχουν μια έμφυτη τάση προς την επανάσταση » και άλλα τέτοια, ώσπου…

Σκηνή Νο2- η πολύ σκοτεινή πλευρά…

… η συζήτηση πήγε στα εμβόλια, στο καλοκαίρι με τις πυρκαγιές και ξώφαλτσα ακούστηκε κάτι για την κλιματική κρίση…

Ένας άλλος, λοιπόν, γονιός, με ένα μωρό λίγων μηνών στο καροτσάκι, κομπιάζοντας λίγο λέει : « Παιδιά δεν την αφήνουμε τη συζήτηση με τα κλιματικά και όλα αυτά… ». Μαγκωθήκαμε, γιατί το ύφος του ήταν όντως βαρύ και στενάχωρο. Προσπαθήσαμε να το διασκεδάσουμε, «Έλα μωρέ, κάτι θα γίνει ,τα παιδιά μας θα τα αλλάξουν όλα …» … σε πάρτυ ήμασταν, τι να λέγαμε…

Μάταια….

« Αφού επιμένετε …. Λυπάμαι που το χαλάω, αλλά μετά το φετεινό καλοκαίρι, αναρωτιέμαι αν έκανα καλά που έφερα στον κόσμο τούτο δω …Δεν ξέρω τι να σκεφτώ, δεν ξέρω τι να κάνω… Και δε θέλω και να με νιώθει κι έτσι…».

Σιωπή. Απόλυτη.

Τι να πεις σε ένα γονιό που πενθεί από τώρα το νεογέννητο παιδί του….

Και τι να πεις σε άλλους ανθρώπους που άμα ακούσουν για καπιταλισμό, κλιματική κρίση, καταναλωτισμό κλπ σε κοιτάνε, επιεικώς, περίεργα…

Δημήτρης Οικονομίδης

Ψυχίατρος- Ψυχοθεραπευτής